Voorbeeld van een bord bij Park Güell in Barcelona: »Toeristen verwoesten mijn buurt«
Wat zijn de echte feiten over overtoerisme in Europa?
Overtoerisme is een belangrijk gespreksonderwerp geworden in heel Europa.
Vooral nadat lokale Spaanse inwoners in Barcelona, Mallorca en Tenerife in opstand kwamen tegen overtoerisme in hun steden/op hun eilanden.
Michael Madsen deelt feiten en statistieken over overtoerisme
Ik bied eenvoudig toegankelijke feiten over overtoerisme die u eenvoudig kunt gebruiken in nieuwsartikelen, blogberichten of sociale feeds.
Feiten, citaten en mediabestanden kunnen worden gebruikt met een bronvermelding naar Autentical.nl
Inhoud
Uitgebreid massatoerisme leidt tot overtoerisme
Massatoerisme is niet bepaald een nieuw fenomeen.
Sinds het chartertoerisme in de jaren 60 begon, zijn sommige kustplaatsen en eilanden dichtbevolkt door toeristen.
Maar er heeft zich de afgelopen 10-15 jaar een belangrijke verandering voorgedaan. Zelfs ondanks de COVID-pandemie!
Toerisme is letterlijk geëxplodeerd – en heeft een nieuw record bereikt.
Tegenwoordig is er bijna overal massatoerisme. Zelfs in IJsland, Groenland en op de Mount Everest staan er wachtrijen.
En die plaatsen die al werden getroffen door massatoerisme, lijden nu officieel onder overtoerisme.
Het is te veel geworden voor de lokale bevolking. Zelfs te veel voor de toeristen!
La Alhambra (Granada, Spanje). Nu met overtoerisme
Waarom ontstaat overtoerisme?
|
De redenen voor overtoerisme liggen voornamelijk in deze 5 factoren: |
Meer economische bewegingsvrijheid
In Europa kan iedereen zich tegenwoordig veroorloven om zonder terughoudendheid te reizen.
Velen gaan meerdere keren per jaar op vakantie. Zelfs lange vakanties van 3-4 weken of meer.
Er zijn ook mensen die het hele jaar door reizen, bijvoorbeeld digitale nomaden en veel caravans.
Daarnaast reizen nu ook een groot aantal Aziaten naar Europa en andere wereldberoemde plekken.
Niet alleen de Chinezen, maar steeds vaker ook Indiërs, Zuid-Koreanen en Arabieren.
De toegenomen economische vrijheid is de belangrijkste reden voor de explosieve toename van het toerisme.
En de explosieve ontwikkeling van het toerisme is niet goed verdeeld!
Iedereen wil dezelfde bekende bezienswaardigheden zien en dezelfde populaire attracties proberen.
Ook de Chinezen en Indiërs die nu economisch de mogelijkheid hebben om te reizen.
Explosieve toename van cruisetoerisme
Een relatief nieuw type toerisme dat explosief groeit, is het cruisetoerisme.
In de populaire cruisehavens komen vaak 3-4 cruiseschepen tegelijk aan – elk met enkele duizenden toeristen.
Steden als Cadiz, Malaga, Barcelona, Dubrovnik en Venetië zijn hard getroffen door het cruisetoerisme.
Massatoerisme op de stranden van de Canarische Eilanden
En deze plaatsen hadden al eerder te lijden onder het massatoerisme…
Kleinere kustplaatsen en eilanden
Veel populaire kustbestemmingen waren oorspronkelijk kleine steden – vaak op kleine eilanden.
Dit betekent dat het aandeel toeristen boven de lokale bevolking al snel onhoudbaar werd.
Veel kustplaatsen kunnen nu eigenlijk worden beschreven als toeristische steden, ook al waren ze oorspronkelijk steden en niet gesticht voor toerisme.
Dit geldt bijvoorbeeld voor Lloret de Mar, Los Cristianos, Alcudia en Marbella.
Beroemde bezienswaardigheden
Iedereen wil alles zien en niets missen. De angst om iets te missen (“FOMO”: Fear Of Missing Out) regeert.
Daarom bezoekt iedereen de Sagrada Familia, het Colosseum, het Alhambra en Venetië, ook al zijn deze plaatsen al overtoeristisch.
Noch Chinezen, Indiërs, Zuid-Koreanen of Arabieren willen de belangrijkste bezienswaardigheden missen.
Daarom wordt het overtoerisme alleen maar erger bij de grote bezienswaardigheden.
Noch toeristenbelasting, toegangsbeperkingen noch goed advies kunnen dit tegengaan.
Explosieve toename van caravans
De nieuwe snelgroeiende trend is om zelf rond te reizen in een woonwagen of caravan.
Het klinkt volkomen onschuldig; ze zorgen immers voor zichzelf en storen niemand, toch?
Feit is echter dat caravans op dezelfde plekken samenklonteren en zo bijdragen aan overtoerisme.
Illegal caravan campsites lead to overtourism in protected nature areas
Op alle populaire karavaanbestemmingen zijn er grote nederzettingen van karavaans. En ze vormen bijna konvooien op de wegen.
Bovendien zijn karavaans het type toerisme dat absoluut de minste economische impact heeft op de lokale economie.
Als de kosten voor het onderhouden van wegen, stranden en gemeentelijke (gratis) kampeerterreinen in aanmerking worden genomen, zijn caravans de enige vorm van toerisme die een negatieve economische impact heeft op de lokale omgeving.
Wat voor gevolgen heeft overtoerisme?
|
Er zijn verschillende soorten gevolgen om te overwegen: |
Naast de economische en ecologische gevolgen, treft overtoerisme vooral de lokale bevolking.
De grootste klacht van de lokale bevolking is de sterk stijgende huurprijzen in de stadscentra.
Toeristenverhuur betaalt veel beter, waardoor er minder gewone langetermijnverhuur beschikbaar is in de stadscentra.
Helaas verbetert de bouw van hotels en nieuwe appartementencomplexen de situatie niet – ze worden uitsluitend gebouwd voor toeristen en andere buitenstaanders, waaronder zowel buitenlandse inwoners als nationale stadsbewoners die een tweede huis aan de kust kopen.
Een vaak over het hoofd gezien milieu-effect van toerisme is de illegale kampeerplaatsen van caravans in natuurparken en beschermde gebieden.
Beschermde natuurgebieden zijn per definitie kwetsbaar en de grote toestroom van caravans dreigt onherstelbare schade aan de natuurgebieden te veroorzaken.
Puente Romano in Cordoba, Spanje. Nu met overtoerisme.
Protesten tegen overtoerisme
Op veel plaatsen proberen de lokale bewoners overtoerisme te beïnvloeden en te beperken.
Demonstraties
Protestbijeenkomsten tegen overtoerisme komen vooral veel voor op Mallorca en Tenerife, maar ook in Barcelona.
De Spanjaarden hebben veruit de laagste tolerantie voor overtoerisme in Europa, daarom vinden er veel demonstraties plaats op de Spaanse eilanden.
Signaaloorlog met borden
Veel lokale bewoners plaatsen borden die gericht zijn op toeristen en/of politici.
Voorbeeld van een bord bij Park Güell in Barcelona: “Toeristen verwoesten mijn buurt”.
Voorbeeld van een bord op Mallorca: “Toerist ga naar huis!”.
Voorbeeld van een bord in Malaga: “Dit was vroeger mijn thuis”.
Buurtoorlog
Een specifieke vijand in het stadscentrum van de grote steden zijn toeristische appartementen – ook bekend als “Airbnbs” – die de huurprijzen opdrijven.
Veel verenigingen van huiseigenaren proberen kortetermijnverhuur in hun panden te verbieden.
Helaas moet een verbod unaniem zijn, dus slechts één verhuurder die profiteert van toeristische verhuur kan het verbod vetoën en voorkomen.
Worden alleen de lokale bevolking getroffen door overtoerisme?
Nee. Toeristen worden ook getroffen door overtoerisme.
Dit vereist een uitleg:
Tegenwoordig zijn toeristen individualisten en willen ze geen deel uitmaken van een toeristenmassa.
Ze willen hun eigen weg vinden en hun eigen ervaringen opdoen.
Ze willen echter nog steeds de belangrijkste bezienswaardigheden zien en dezelfde dingen ervaren als iedereen.
Dit heeft een nieuwe reistrend gecreëerd: wegkomen van het massatoerisme.
Lees meer over de nieuwe reistrend hier.
Wat kunnen reizigers zelf doen?
|
Bewuste reizigers kunnen massatoerisme vermijden met actieve keuzes: |
Wat kan de reisindustrie doen?
|
De klanten beslist altijd zelf, maar de industrie kan de klanten betere opties bieden: |
Wat kunnen de autoriteiten doen?
|
De wil en de verlangens van toeristen zijn moeilijk te betwisten, maar er zijn wel bepaalde maatregelen geprobeerd: |
Betonnen constructies aan het strand – en overtoerisme – op de Canarische Eilanden
De belangrijkste feiten over overtoerisme
Wat is de definitie van massatoerisme?
|
Massatoerisme is de concentratie van veel toeristen op dezelfde plek. |
Wat is de definitie van overtoerisme?
|
Overtoerisme is het idee dat er te veel toeristen constant/seizoensgebonden op een bepaalde bestemming zijn. |
Hoe wordt overtoerisme gemeten?
|
De overtoerisme-index wordt berekend op basis van 4 factoren: |
Welke landen hebben de hoogste overtoerisme-index?
|
Vooral kleinere landen hebben een hoge algemene overtoerisme-index: |
Welke landen hebben de hoogste overtoerisme-index tijdens de vakantieperiode?
|
De vakantieperiode wordt beschouwd als juni, juli en augustus: |
Welke steden hebben de hoogste overtoerisme-index?
|
Een paar verrassingen overtreffen traditionele toeristische bestemmingen zoals Parijs, Rome en Barcelona: |
Hoe wordt er lokaal over overtoerisme gedacht?
|
Percentage van de bevolking dat vindt dat er te veel buitenlandse toeristen in de omgeving zijn: |
Is er steun voor lokale protesten tegen overtoerisme?
|
Veel Europeanen steunen protesten tegen overtoerisme: |
Welke factoren bepalen de mate van toeristenfobie?
|
Toeristenfobie is de reactie van de lokale bevolking op overtoerisme en wordt geclassificeerd volgens: |
Waar waren de protesten tegen overtoerisme?
|
Enkele recente voorbeelden van protesten tegen overtoerisme: |
Wat is de economische impact van verschillende vormen van toerisme?
|
Beoordeeld op basis van het gegenereerde inkomen en welke onderdelen effect hebben in de lokale omgeving: |
Wat is de verhouding tussen het aantal jaarlijkse toeristen en de bevolking?
| Buitenlandse toeristen | Bevolking | Toeristen als percentage van de bevolking | ||||
| Spanje | Frankrijk | Spanje | Frankrijk | Spanje | Frankrijk | |
| 2016 | 75.3 mio. |
82.7 mio. |
46.4 mio. |
66.7 mio. |
162.3 % |
123.9 % |
| 2017 | 81.9 mio. |
86.9 mio. |
46.6 mio. |
66.9 mio. |
175.8 % |
129.9 % |
| 2018 | 82.8 mio. |
89.4 mio. |
46.8 mio. |
67.0 mio. |
176.9 % |
133.4 % |
| 2019 | 83.7 mio. |
90.9 mio. |
47.1 mio. |
67.3 mio. |
177.7 % |
135.1 % |
| 2020 | 18.9 mio. |
41.7 mio. |
47.4 mio. |
67.4 mio. |
39.9 % |
61.8 % |
| 2021 | 31.2 mio. |
48.4 mio. |
47.4 mio. |
67.6 mio. |
65.8 % |
71.6 % |
| 2022 | 71.6 mio. |
79.4 mio. |
48.0 mio. |
67.8 mio. |
149.2 % |
117.1 % |
| 2023 | 85.3 mio. |
100.0 mio. |
48.6 mio. |
68.0 mio. |
175.5 % |
147.0 % |
Effecten van overtoerisme
Economische gevolgen
Overtoerisme heeft verschillende soorten economische gevolgen voor de getroffen gebieden.
Hoewel toerisme inkomsten genereert, kan het ook leiden tot stijgende kosten voor levensonderhoud, vooral stijgende huurprijzen, waardoor het voor de lokale bevolking moeilijk wordt om in het centrum van grote toeristische steden te wonen.
Veel verenigingen van huiseigenaren hebben moeten beseffen dat kortetermijnverhuur aan toeristen vaak winstgevender is dan langetermijnverhuur, waardoor het moeilijk is om een verbod te krijgen – er is bijna altijd één eigenaar die een verbod blokkeert.
Milieu-impact
Overtoerisme heeft ernstige gevolgen voor het milieu.
Zowel vervuiling, zwerfvuil als regelrechte vernietiging van natuurgebieden.
Massatoerisme leidt tot meer afval, verkeer, illegale campings en congestie in natuurreservaten.
Een vaak over het hoofd gezien effect zijn de illegale kampeerplekken van caravans in natuurparken en natuurreservaten.
Grote kampeerterreinen bedreigen kwetsbare ecosystemen en kunnen de biodiversiteit schaden.
Maatschappelijke gevolgen
Overtoerisme heeft ook gevolgen voor lokale gemeenschappen en de lokale bevolking.
Lokale bewoners ervaren een letterlijke invasie van de toeristenmassa.
Dit leidt tot ontevredenheid onder de lokale bevolking.
Bronnen en referenties:
Feiten, citaten en mediabestanden kunnen worden gebruikt met een bronvermelding naar Autentical.nl
